This is default featured slide 1 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 2 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 3 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 4 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 5 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

Ενότητα 1 - Πατρική δικαιοσύνη

Ένας άνδρας Μάρδος στην καταγωγή είχε επτά γιους. Απ’ αυτούς ο πιο νέος προκαλούσε στους άλλους πολλά κακά. Και αρχικά ο πατέρας του προσπαθούσε νατον συνετίσει με λόγια. επειδή όμως δεν υπάκουγε, τον έφερε στους δικαστές και τον κατηγόρησε ακριβώς για όσα είχε αποτολμήσει αυτός, και ζητούσε από τους δικαστές να εκτελέσουν το νεαρό. Και αυτοί ξαφνιάστηκαν και οδήγησαν και τους δύο στο βασιλιά Αρταξέρξη. Και ενώ ο Μάρδος έλεγε τα ίδια, ο βασιλιάς είπε: «Αλήθεια θα έχεις το θάρρος να αντέξεις να πεθαίνει ο γιος σου;» Κι αυτός είπε «βεβαιότατα. γιατί, και όταν αφαιρώ τις πικρές παραφυάδες των μαρουλιών που φυτρώνουν, ακόμα και η μητέρα τους καθόλου δε λυπάται, αλλά ανθίζει περισσότερο και γίνεται γλυκύτερη». Όταν άκουσε αυτά ο Αρταξέρξης, επαίνεσε τον άνδρα και τον έκανε έναν από τους βασιλικούς δικαστές λέγοντας ότι αυτός που διατυπώνει τόσο δίκαιες κρίσεις για τα παιδιά του, οπωσδήποτε και στις ξένεις υποθέσεις θα είναι δικαστής προσεχτικός και αδιάφθορος. απάλλαξε όμως και το νεαρό από την τιμωρία, απειλώντας τον με θάνατο, εάν αποδειχθεί ότι διαπράττει άλλες αδικίες.


Ασκήσεις
1) ρυθμίζειν: Να γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής.

2) πράττομαι, βλάπτομαι, πείθομαι, πορεύομαι : Να κλίνετα τον Παρακείμενο και τον Υπερσυντέλικο μέσης φωνής των ρημάτων

3) ο αδέκαστος δικαστής, τάς πικράς εκφύσεις: Να κλίνετα τις φράσεις και στους δύο αριθμούς.

Ενότητα 2 - Το τέχνασμα του Θεμιστοκλή

Αλλά όταν ο στόλος των εχθρών πλησιάζοντας στην Αττική από την πλευρά του Φαλήρου έκρυψε τις γύρω παραλίες, πάλι οι Πελοποννήσιοι φοβισμένοι σκέφτονταν να αποπλεύσουν για τον Ισθμό της Κορίνθου. Ενώ λοιπόν η κατάσταση είχε έτσι, ο Θεμιστοκλής σχεδίαζε και κατάστρωνε το τέχνασμα με το Σίκιννο. Και ήταν ο Σίκιννος σχετικά με την καταγωγή του Πέρσης, αιχμάλωτος συμπαθής στο Θεμιστοκλή και παιδαγωγός των παιδιών του. Αυτόν στέλνει κρυφά στον Ξέρξη διατάζοντας (τον) να πει ότι ο Θεμιστοκλής, ο στρατηγός των Αθηναίων, παίρνοντας το μέρος του Πέρση βασιλιά στέλνει σ’ αυτόν πρώτος την πληροφορία ότι οι Έλληνες προσπαθούν να ξεφύγουν και τον συμβουλεύει να τους επιτεθεί και να εξοντώσει το στόλο τους, ενώ βρίσκονται σε σύγχυση χωρίς το πεζικό. Επειδή δέχτηκε αυτά ο Ξέρξης πιστεύοντας ότι είχαν λεχθεί με φιλική διάθεση, ευχαριστήθηκε και αμέσως έδωσε διαταγή στους κυβερνήτες των πλοίων, αφού αποπλεύσουν με διακόσια πλοία, να περικυκλώσουν τα νησιά, για να μην ξεφύγει κανείς από τους εχθρούς.

Ασκήσεις

1) τουτον: Να κλιθεί η δεικτική αντωνυμία και στα τρία γένη και στους δύο αριθμούς.

2) εκπέμπει: Να κλιθεί ο Μέλλοντας και ο Αόριστος ενεργητικής φωνής του ρήματος.

3) ταράττονται: Να γίνει χρονική αντικατάσταση

4) την πραγματείαν: Να κλιθεί το ουσιαστικό και στους δύο αριθμούς.

Ενότητα 2 - Περίληψη - Πλαγιότιτλοι

Περίληψη είναι η σύντομη απόδοση του περιεχομένου ενός κειμένου ή προφορικού λόγου.

Πλαγιότιτλος ονομάζεται η πρόταση που γράφουμε δίπλα σε μία παράγραφο, με την οποία συνοψίζουμε το νόημα της παραγράφου. Για να γράψουμε πλαγιότιτλους, ακολουθούμε την εξής διαδικασία:
α. διαβάζουμε προσεκτικά την παράγραφο και εντοπίζουμε τη βασική της ιδέα (η οποία συχνά βρίσκεται στη θεματική πρόταση)
β. εντοπίζουμε και υπογραμμίζουμε τις λέξεις-κλειδιά της παραγράφου
γ. με βάση τις λέξεις-κλειδιά γράφουμε τον πλαγιότιτλο προσέχοντας να αποδίδει σύντομα, περιεκτικά και με σαφήνεια το νόημα της παραγράφου.

Τα στάδια στη γραφή περίληψης

1. Διαβάζουμε τον τίτλο του κειμένου.
2. Κάνουμε προσεκτική ανάγνωση όλου του κειμένου.
3. Εντοπίζουμε το θεματικό κέντρο (θέμα, κεντρικό νόημα) του κειμένου.
4. Διαβάζουμε το κείμενο δεύτερη φορά, παρακολουθώντας τη σειρά των γεγονότων ή των ιδεών.
5. Μελετούμε κάθε παράγραφο χωριστά, για να διαπιστώσουμε τα επιμέρους θέματα που αναπτύσσονται.
6. Σημειώνουμε τις λέξεις-κλειδιά κάθε παραγράφου.
7. Γράφουμε έναν πλαγιότιτλο για κάθε παράγραφο, στηριζόμενοι στις λέξεις-κλειδιά.

8. Γράφουμε την περίληψη, προσέχοντας:
α) να ξεκινήσουμε είτε με αναφορά στο κείμενο και το συγγραφέα είτε απευθείας ,
β) να καταγράψουμε μόνο τις αναγκαίες πληροφορίες (θέματα, νοήματα), αναπτύσσοντάς τις αναλογικά με το αρχικό κείμενο,
γ)να χρησιμοποιήσουμε πληροφοριακό ύφος χωρίς να σχολιάζουμε το κείμενο,
δ) τη συνοχή του κειμένου μας και την ομαλή ροή των πληροφοριών, χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις,
ε)να εφαρμόζουμε τους γλωσσικούς κανόνες (ορθογραφία, στίξη, σύνταξη, λεξιλόγιο) και
στ)να τηρήσουμε το όριο των λέξεων που έχει δοθεί.

✔ Το ύφος της περίληψης εξαρτάται ως ένα βαθμό από το ύφος του αρχικού κειμένου (αν είναι κωμικό, ειρωνικό, στοχαστικό κ.λπ.), αλλά και από το κοινό στο οποίο απευθύνεται (γνωστό / άγνωστο, ευρύ / περιορισμένο κ.λπ.). Συνήθως, η περίληψη έχει τυπικό ύφος, το οποίο επιτυγ-
χάνεται με τη χρήση του γ΄προσώπου ή του γενικευτικού α΄πληθυντικού.

Λέξεις και εκφράσεις που εξασφαλίζουν συνοχή στην περίληψη

Πρόλογος
• Στην αρχή, Στον πρόλογο, Στο αρχικό επεισόδιο, Στην πρώτη εικόνα, Η ιστορία του αρχίζει

• Το κείμενο μας ενημερώνει (για), αναφέρεται (σε), αρχίζει (με),Ο συγγραφέας ασχολείται (με), αναφέρεται (σε), πραγματεύεται, εξετάζει



Κύριο μέρος
• Στη συνέχεια, Ύστερα, Έπειτα, Μετά από αυτά, Στο κύριο μέρος, Στην πρώτη ενότητα, Στην πρώτη παράγραφο, Στη συνέχεια του κειμένου / της ιστορίας, Σε αντίθεση με τα παραπάνω / με όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως

• Ο συγγραφέας αναφέρει, λέει, επισημαίνει, σημειώνει, τονίζει, υπογραμμίζει, ισχυρίζεται, υποστηρίζει, πιστεύει, σχολιάζει, ερμηνεύει, παρατηρεί, διαπιστώνει, ορίζει, καθορίζει, προσδιορίζει
αποσαφηνίζει, διευκρινίζει, επεξηγεί, εξηγεί, αιτιολογεί, δικαιολογεί, συγκρίνει, παραβάλλει, αντιθέτει, αντιπαραθέτει, αντιπαραβάλλει, υπερασπίζεται, συμφωνεί (με), ταυτίζεται (με), απορρίπτει, αντικρούει
δείχνει, αποδεικνύει, συμπληρώνει, προσθέτει ,συνεχίζει

Επίλογος
Τέλος, Τελικά, Συμπερασματικά, Εν κατακλείδι, Κλείνοντας, Ολοκληρώνοντας, Στην τελευταία εικόνα, Στο τέλος του κειμένου, Η περιγραφή κλείνει (με), Η ιστορία τελειώνει, Η αφήγηση ολοκληρώνεται, Ο συγγραφέας καταλήγει, τελειώνει, συμπεραίνει, ανακεφαλαιώνει

Κριτήρια αξιολόγησης της περίληψης

α. Ως προς τη μορφή της περίληψης:
• γραμματικά, συντακτικά και ορθογραφικά λάθη
• χρήση σωστών σημείων στίξης
• κατάλληλο ύφος και γλώσσα ανάλογα με το αρχικό κείμενο, το σκοπό και τον αποδέκτη της περίληψης
• ακρίβεια και σαφήνεια στη διατύπωση
• τήρηση του ορίου λέξεων που έχει δοθεί

β. Ως προς τη δομή της περίληψης:
• ακολουθία του σχήματος: πρόλογος – κύριο θέμα – επίλογος του αρχικού κειμένου
• χρήση διαρθρωτικών (συνδετικών) λέξεων και φράσεων

γ. Ως προς το περιεχόμενο της περίληψης:
• επιλογή των βασικών σημείων του αρχικού κειμένου (χωρίς δευτερεύουσες λεπτομέρειες)
• αναδιατύπωση του αρχικού κειμένου – όχι αντιγραφή
• αποφυγή προσωπικών κρίσεων για το αρχικό κείμενο

Ενότητα 3 - Το χρέος του ιστορικού

Στην υπόλοιπη ζωή λοιπόν, δε θα μπορούσε κανείς να αποβάλει αυτού του είδους την εύνοια προς γνωστούς και φίλους. γιατί πράγματι πρέπει ο ενάρετος άντρας να αγαπά τους φίλους και την πατρίδα και να μισεί τους ίδιους εχθρούς που μισούν και οι φίλοι του και να αγαπά τους φίλους μαζί με τους φίλους του. όταν όμως κάποιος επωμίζεται το χαρακτήρα του ιστορικού πρέπει να ξεχάσει όλα αυτά και πολλές φορές να κατακρίνει και να κατηγορεί κατά τρόπο που ντροπιάζει τους πιο στενούς συγγενείς, όταν τα σφάλματα των πράξεων τους δείχνουν αυτό. Γιατί, όπως ακριβώς, όταν ένας ζωντανός οργανισμός αχρηστεύεται ολόκληρος, έτσι και όταν λείψει η αλήθεια από την ιστορία ό,τι απομένει από αυτήν γίνεται μια αφήγηση χωρίς όφελος.

Ασκήσεις

1) τῷ βίῳ, τήν ἐπιείκειαν, τοῖς φίλοις, τούς ἐχθρούς, τῶν ὂψεων, τῆς ἀληθείας: Να κλίνετε τα ουσιαστικά και στους δύο αριθμούς, αφού πρώτα τα αναγνωρίσετε.*

2) τόν ἀγαθόν: Να κλίνετε το επίθετο και στα τρία γένη και στους δύο αριθμούς.

3) ἐλέγχειν, ψέγειν : Να γράψετε τα απαρέμφατα του Μέλλοντα και του Αορίστου.

*Αναγνώριση ουσιαστικού, π.χ. τῆς ἱστορίας: γενική ενικού, γένους θηλυκού του ουσιαστικού της α’ κλίσης, η ἱστορία.

Σχολιασμός ραψωδίας Α στίχοι 54 - 188

Τίτλος: Σύγκρουση Αχιλλέα – Αγαμέμνονα (γιατί έρχονται σε αντιπαράθεση δύο πρόσωπα που συγκρούονται λεκτικά με επιχειρήματα και ένταση: αγώνας λόγων)
Στίχος 66 και 75-84: Τα άστοχα ερωτήματα και ο δισταγμός του Κάλχα (επιβράδυνση) καθυστερούν τη δράση και μας οδηγούν σιγά σιγά στο κεντρικό θέμα της σκηνής: την αποκάλυψη της αιτίας του κακού.
Στίχος 101-104: Περιγραφή του θυμού του Αγαμέμνονα με τα εξής εκφραστικά μέσα (μετοχή, παρομοίωση, οπτική εικόνα, επίθετο)

Χαρακτηρισμός 1ου λόγου Αγαμέμνονα (στίχοι 106-121): πολλές φορές οι μάντεις αντιμετώπιζαν τη βία της εξουσίας, γιατί οι προβλέψεις τους δεν ικανοποιούσαν τις επιθυμίες των ηγετών. Η αντίδρασή του δε μας πείθει, θυμίζει ένοχο, ο οποίος προσπαθεί να αποκρούσει με κάθε μέσο την κατηγορία που διατυπώνεται εναντίον του. Γι’ αυτό ο λόγος του έχει απολογητικό ύφος: προσπαθεί να δικαιολογήσει τη συμπεριφορά του προς τον Χρύση, επαινώντας τα χαρίσματα της Χρυσηίδας. Όταν μάλιστα φτάνει να τη συγκρίνει με τη γυναίκα του (114-116), δεν δικαιώνει μόνο τη στάση του απέναντι στον Χρύση, αλλά τονίζει και το μέγεθος της θυσίας που είναι έτοιμος να κάνει επιστρέφοντάς την στον πατέρα της (117). Ο όρος που προσθέτει όμως στη συνέχεια (119-121) δημιουργεί νέα ένταση στη σκηνή και εξυπηρετεί την εξέλιξη του έργου, γιατί δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη σύγκρουση Αγαμέμνονα – Αχιλλέα. Ο λόγος του δημιουργεί για λίγο ανακούφιση, την οποία όμως διαδέχεται νέα ένταση.

Χαρακτηρισμός 1ου λόγου Αχιλλέα (στίχοι 123-130): Το ύφος του λόγου του είναι ήρεμο, δεν είναι προκλητικό. Έχει επιχειρήματα που στηρίζονται στη λογική και σε αντικειμενικά στοιχεία (125-127). Με τη χρήση μάλιστα του α’ πληθυντικού προσώπου (125,126,127,130) και τη διπλή αναφορά των Αχαιών ως υποκειμένου (124,130) ο Αχιλλέας αφαιρεί από το λόγο του κάθε υποκειμενικό στοιχείο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η αντιπαράθεση δεν είναι προσωπική, αλλά ότι ο Αγαμέμνονας με τη στάση του και τις απαιτήσεις του βλάπτει όλους τους Αχαιούς. Όμως ενώ τον προσφωνεί «ένδοξε» προσθέτει «περισσά φιλόπλουτε» και μειώνει τη θετική προσφώνηση και αφήνει να φανεί και μια προσωπική ενόχληση. Άλλα στοιχεία από το λόγο του Αχιλλέα: α) πληροφορίες για το πώς προμηθευόταν το στράτευμα τα αναγκαία για τη συντήρησή του στη διάρκεια ενός μακροχρόνιου πολέμου μακριά από την πατρίδα (126), β) πώς μοιραζόταν η λεία των ληστρικών επιδρομών (127) και γ) αναφορά του στόχου της εκστρατείας και πρόωρη προοικονομία της κατάκτησης της Τροίας (130)

2ος λόγος Αγαμέμνονα (132-148): ο Αγαμέμνονας οδηγεί την αντιπαράθεση σε προσωπικό επίπεδο. Αν και ο Αχιλλέας προσπάθησε να αποφύγει κάτι τέτοιο, ο Αγαμέμνονας δε βλέπει απέναντί του παρά μόνο τον Αχιλλέα. Δεν λείπουν, ωστόσο, κάποια στοιχεία που απομακρύνουν για λίγο την κορύφωση της σύγκρουσης και την προσωπική αντιδικία. Τέτοια είναι: α) η αναγνώριση της γενναιότητας του Αχιλλέα (132), β) η υπογράμμιση της μοναδικότητας του Αχιλλέα ανάμεσα στους ανθρώπους (147), γ) η αναφορά και άλλων ηρώων (139), ώστε να μη φανεί ότι η απειλή στρέφεται προσωπικά εναντίον του Αχιλλέα, και δ) η αναβολή της λύσης του προβλήματος για αργότερα (141…)
2ος λόγος Αχιλλέα (150-172): την εποχή του τρωικού πολέμου δεν είχε αναπτυχθεί ακόμη εθνική συνείδηση, ώστε οι Έλληνες αρχηγοί να θεωρούν εθνική υπόθεση αυτόν τον πόλεμο. Πήγαν γιατί ως μνηστήρες της Ελένης το είχαν υποσχεθεί, όχι όμως και ο Αχιλλέας που τότε ήταν μικρός. Εκείνος πήγε για την προσβολή και για τον πόλεμο. Η αχαριστία και η αναίδεια του Αγαμέμνονα, αλλά κυρίως η προσβολή της τιμής του οδηγούν τον Αχιλλέα να ξεστομίσει την απειλή της αναχώρησής του για τη Φθία.

3ος λόγος Αγαμέμνονα (174-188): ο Αγαμέμνονας με ιδιαίτερη μαεστρία προσπερνάει τις αιτίες στις οποίες ο Αχιλλέας στήριξε την απειλή του και: α) αρνείται έμμεσα την ευθύνη της σύγκρουσης, μεταφέροντάς την στον αντίπαλό του (174,178,181), β) το θέμα της τιμής το αφαιρεί από τον Αχιλλέα και μιλά για τον ίδιο (175-176), γ) αναγνωρίζει και πάλι την ανδρεία του αντιπάλου του (179), αλλά σπεύδει στον ίδιο στίχο να μειώσει την αξία της αποδίδοντάς την στους θεούς, δ) με τη στάση του ίσως προσπαθεί να προλάβει οποιαδήποτε άλλη περίπτωση απειθαρχίας (187-188), και ε) η αναφορά του στον Κρονίδη (176) έχει στόχο να κρατήσει υψηλό το ηθικό του στρατού σε μια δύσκολη στιγμή, που ο Αχιλλέας εγκαταλείπει τον αγώνα.
Στίχοι 175-180: Από τα λόγια του Αγαμέμνονα συμπεραίνουμε μια ξεκάθαρη ιεράρχηση των φορέων της εξουσίας στο στρατόπεδο και στη μυκηναϊκή κοινωνία γενικότερα. Στο υψηλότερο επίπεδο βρίσκονται οι θεοί, στο δεύτερο επίπεδο είναι ο βασιλιάς-στρατηγός και στο τρίτο επίπεδο είναι οι άλλοι αρχηγοί. Ο Αγαμέμνονας υποχωρεί στον Απόλλωνα, γιατί οφείλει σεβασμό και υπακοή στο θεό. Την ίδια υποχώρηση, όμως, πρέπει να κάνει ο Αχιλλέας στην αξίωση του Αγαμέμνονα. Η ιεραρχική τάξη πρέπει να μείνει αδιατάρακτη.

Χαρακτηρισμός Αχιλλέα: Παρουσιάζεται πονόψυχος και ανήσυχος για την τύχη του αχαϊκού λαού, ήρωας που δεν αντέχει την ήττα στο στρατόπεδο του και αναζητά λύσεις στα προβλήματα. Συμπεριφέρεται με ευσέβεια και αποδεικνύει ότι είναι γνώστης των θρησκευτικών καθηκόντων(66-68) που έχει ο αχαϊκός λαός απέναντι στον Απόλλωνα. Υπόσχεται να προστατεύσει τον Κάλχα από όποιον προσπαθήσει να τον βλάψει, είναι λοιπόν υποστηρικτής του αδύναμου μάντη και δεν υπολογίζει τις συνέπειες, άφοβος και τολμηρός. Δεν σκέφτεται το δικό του συμφέρον αλλά το γενικό καλό των Αχαιών.
Με τον 1ο του λόγο μας είναι συμπαθής. Μιλά λογικά, με επιχειρήματα και προσπαθεί να καθησυχάσει τον Αγαμέμνονα. Φαίνεται υπομονετικός και υπόσχεται στον Αγαμέμνονα τριπλάσια δώρα, όταν κυριεύσουν την Τροία. Συνεχίζει να ενδιαφέρεται μόνο για το καλό του στρατού και δεν ασχολείται με την αλαζονική συμπεριφορά του Ατρείδη, γι’ αυτό και προτείνει αμέσως την αποστολή της Χρυσηίδας στο πατέρα της. Όταν όμως ο Αγαμέμνονας απαιτεί να του δοθούν τα λάφυρα του Αχιλλέα ή του Οδυσσέα ή του Αίαντα ως αντάλλαγμα για τη Χρυσηίδα, τότε ο Αχιλλέας χάνει την ψυχραιμία του και απειλεί ότι θα εγκαταλείψει τον πόλεμο και θα φύγει. Φαίνεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του και τις αντιδράσεις του και γίνεται υβριστικός. Νιώθει αδικημένος και περιφρονημένος από τον Ατρείδη βασιλιά.

Χαρακτηρισμός Αγαμέμνονα: Συνεχίζει την αλαζονική του συμπεριφορά και μετά την αποκάλυψη από τον Κάλχα για την αιτία του θυμού του Απόλλωνα. Δε σκέφτεται τη συμφορά που βρήκε το στρατό του αλλά είναι εγωιστής και συμφεροντολόγος. Φέρεται με αναίδεια στο μάντη, ενώ προσβάλλει έμμεσα και τη γυναίκα του και το θεσμό του γάμου. Στους στίχους 117-118 φαίνεται ότι υποχωρεί κάπως ο εγωισμός του, όταν λέει ότι θα κοιτάξει το συμφέρον του λαού του. Όμως ταυτόχρονα απαιτεί λάφυρα από τους συμμάχους του. Επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά την περιφρόνησή του απέναντι στους συμμάχους του, ιδιαίτερα απέναντι στον Αχιλλέα, στον οποίο ξεσπά όλη τη μανία του, ικανοποιώντας τον πληγωμένο εγωισμό του. Χάνει την αυτοκυριαρχία του και δείχνει να μη μπορεί να ελέγξει τη ισορροπία και τα λόγια του. Είναι αυταρχικός ηγεμόνας και εκμεταλλεύεται την εξουσία του για να ικανοποιήσει τις προσωπικές του επιθυμίες.

Η έννοια της τιμής: Η τιμή στη εποχή αυτή έχει την έννοια της εκτίμησης και το γέρας, δηλαδή το δώρο, είναι το υλικό αντίκρισμα αυτής της εκτίμησης. Ο Αγαμέμνονας δηλαδή ζητά νέο λάφυρο αφού θα δώσει την Χρυσηίδα, εκτιμώντας ότι μειώνεται η τιμή του. Όμως γίνεται παράλογος όταν το ζητά αφού δεν υπάρχουν καινούρια λύτρα και όταν δε δέχεται τη λύση που προτείνει ο Αχιλλέας, δηλαδή να περιμένει να πάρει περισσότερα λάφυρα όταν θα κάνουν επιδρομή σε άλλη πόλη.
Ο Αχιλλέας από την άλλη έχει δίκιο όταν νιώθει ατιμωμένος και περιφρονημένος με την απαίτηση του Αγαμέμνονα να αφαιρέσει λάφυρα από τον ίδιο ή από κάποιον άλλο αρχηγό, γιατί τα λάφυρα είναι απόδειξη της ανδρείας του και της θέσης του μέσα στο στρατόπεδο.
Στοιχείο πολιτισμού: Γίνονταν συνελεύσεις με την παρουσία όλου του στρατοπέδου, αλλά μόνο οι βουληφόροι, δηλαδή οι αρχηγοί των στρατευμάτων είχαν το δικαίωμα να πάρουν το λόγο.

Ενότητα 2 - Επαναληπτικές Ασκήσεις

1) Να γράψετε μέσα στην παρένθεση σε ποια έγκλιση βρίσκονται τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων:
Α) Μακάρι να πήγαινα κι εγώ εκδρομή μαζί τους. (............................)
Β) Ίσως να συναντήσω τη Μαρία σήμερα. (.............................)
Γ) Φρόντιζε πάντα την εμφάνισή του. (...............................)
Δ) Δοκίμασε αυτό το κρασί! (..................................)
Ε) Να σας έχει ο Θεός καλά. (..................................)
Στ) Μην τσακώνεστε όλη την ώρα. (...................................)

2) Να σχηματίσετε τρεις προτάσεις βάζοντας τα παρακάτω ρήματα σε καθεμία από τις εγκλίσεις:
• Γράφω
Οριστική .................................................................................................................
Υποτακτική ..............................................................................................................
Προστακτική ............................................................................................................
• Καθαρίζω
Οριστική ..................................................................................................................
Υποτακτική ..............................................................................................................
Προστακτική ............................................................................................................

3) Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε το χρόνο, τη χρονική βαθμίδα και το ποιόν της ενέργειας των υπογραμμισμένων ρημάτων:
Ρήμα Χρόνος Χρονική βαθμίδα Ποιόν ενέργειας
Έχω κάνει
Συναντήθηκα
Είχε φύγει
Αποφασίσαμε
Θα λειτουργήσει
Αγαπούσε
Θα μένω

4) Να βρείτε το ενεστωτικό και το αοριστικό θέμα των παρακάτω ρημάτων:
Ρήμα Ενεστωτικό θέμα Αοριστικό θέμα
Προσκαλείς
Διαφεύγετε
Έχουν γράψει
Προσπάθησα
Θα μείνουμε
Κοιτάξαμε
Ωφεληθήκαμε

5) Να εντάξετε το καθένα από τα παρακάτω σύνθετα στην κατάλληλη θέση ανάλογα με τη σημασία του:
Χορτόπιτα, χαρτοπαίκτης, στενόμακρος, γαλανομάτης, πηγαινοέρχομαι, βιβλιοθήκη, μοιρολάτρης, καλότυχος, βιβλιοκριτικός, μερόνυχτο, ξαναβλέπω, μικρόσωμος, φαγοπότι, ασθενοφόρο, πολύχρωμος, πανωφόρι, γλυκόπικρος, διαστημόπλοιο, καλότυχος χιονάνθρωπος,νεκροθάφτης
Παρατακτικά:

Προσδιοριστικά:

Κτητικά:

Αντικειμενικά:


6) Να βρείτε τα συνθετικά των παρακάτω λέξεων:
Παυσίπονο
Λογοκρίνω
Βαριακούω
Μικροϊδιοκτήτης
δακτυλογράφος
Τυχοδιώκτης
Χαρτοκόπτης
Ξενόφερτος
Αστεροσκοπείο

7) Να βρείτε το θεματικό κέντρο του κειμένου και να βάλετε πλαγιότιτλους στις παραγράφους:
Τα Παιδικά Χωριά SOS είναι μόνιμες εγκαταστάσεις με οικογενειακή δομή. Στο κέντρο αυτής της οργάνωσης βρίσκεται η μια Μητέρα SOS, που λειτουργεί ως συμπαραστάτης και στοργικός σύντροφος των παιδιών. Τα συγκεντρωμένα παιδιά δε διαβιούν το καθένα ξεχωριστά αλλά σε μικρές ομάδες είτε μαζί με τα αδέρφια τους είτε με άλλα παιδιά, ανεξάρτητα από φυλή, εθνικότητα και θρήσκευμα. Κάθε ομάδα μαζί με τη Μητέρα αποτελούν μια Οικογένεια SOS, που είναι εγκατεστημένη σε ένα αυτόνομο Σπίτι S0S. Το σύνολο των Σπιτιών συγκροτούν το Χωριό SOS, που λειτουργεί ως άμεσο κοινωνικό περιβάλλον των παιδιών και είναι συνδεδεμένο με την ευρύτερη κοινωνία.
Στόχος αυτών των κοινοτήτων είναι να βοηθήσουν τα παιδιά που αντμετωπίζουν οικογενειακά προβλήματα να ενταχθούν φυσιολογικά στην κοινωνική ζωή χωρίς τις σοβαρές διαταραχές που προκαλεί η στέρηση της οικογενειακής θαλπωρής. Τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα σε οικογενειακές συνθήκες και ενισχύονται κατάλληλα για την ομαλή κοινωνική τους ενσωμάτωση.
Τα Παιδικά Χωριά SOS εξαπλώθηκαν με ταχύτατους ρυθμούς, και το 1956 ιδρύθηκε στη Βιέννη η Διεθνής Ένωση Παιδικών Χωριών SOS, που σήμερα είναι μέλος των Μη Κυβερνητικών Οργανωσεων του ΟΗΕ. Σήμερα υλοποιούνται 1.500 προγράμματα σε 122 χώρες. Τα Χωριά SOS χρηματοδοτούνται από δωρητές και συνδρομητές, περίπου 7.000.000 από διάφορες χώρες.

Θεματικό κέντρο: ..................................................................................................................
Πλαγιότιτλοι
1η .......................................................................................................................................
2η .......................................................................................................................................
3η .......................................................................................................................................

Ενότητα 1 - Υποκείμενα- μόρια

1) Στις παρακάτω λέξεις να εντοπίσετε τα λόγια αχώριστα μόρια και να σχηματίσετε με καθένα από αυτά δύο νέες λέξεις:

α. έκπληκτος
β. αρχιμουσικός
γ. διαμονή
δ. σύγχρονος
ε. εφάπτω
στ.διχόνοια
ζ. δυσαρμονία
η. ημίθεος
θ. περικυκλώνω
ι. υπόλοιπος


2) Χρησιμοποιώντας τα μόρια α-, ξε-, ανα-, να γράψετε τις λέξεις που έχουν τις ακόλουθες σημασίες:

α) το ερώτημα που έμεινε αναπάντητο
β) αυτός που δεν είναι γνωστός
γ) περνώ όλο το χειμώνα κάπου
δ) κάνω μια περιοχή να έχει πάλι δάσος
ε) αυτός που δεν αναδίδει οσμή
στ)αφαιρώ το σκέπασμα από κάπου
ζ) αυτός που δε γνωρίζει γραφή κι ανάγνωση

3) Να βρείτε τα υποκείμενα των υπογραμμισμένων ρημάτων και να σημειώσετε ποια είναι η μορφή τους:

Α) Η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε τελευταία.
Β) Ποιος σου έστειλε αυτό το γράμμα;
Γ) Το να κρίνεις συνεχώς τους άλλους είναι άδικο.
Δ) Δεν είναι γνωστό πότε θα δώσει εξετάσεις.
Ε) Οι άρρωστοι δέχτηκαν την επίσκεψη του γιατρού.
Στ) Μπορεί να έρθουμε κι εμείς εκδρομή.
Ζ) Η γυμναστική μπορεί να σε βοηθήσει πολύ.

Υπό κατασκευή

Υπό κατασκευή

Υπό κατασκευή

Υπό κατασκευή

Κεφάλαιο πρώτο - Ενότητα 2

Η αμερικανική επανάσταση: σχεδιαγραμματική παρουσίαση μαθήματος

Αγγλικές αποικίες στην Αμερική: 1607-1783
Αποικίες Β. Αμερικής:


Αποικίες του Βορρά: ( )


Αποικίες του Νότου: ( )


Διοίκηση:


Η αποικιακή κρίση και η αμερικανική επανάσταση
Αιτίες της κρίσης:
Α)Ταχεία ανάπτυξη των αποικιών:

Β)Επταετής πόλεμος ( ):

Γ)Αντίδραση αποίκων:

Δ)Ένοπλη σύγκρουση:

Η αμερικανική επανάσταση
Διαφωτισμός:
Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας:
Πόλεμος της ανεξαρτησίας ή αμερικανική επανάσταση- Αρχηγός:
1778:
1781:

Η ανεξαρτησία και το νέο κράτος
Αναγνώριση: Συνθήκη των ………………………………………………………………………………….

Σύνταγμα των ΗΠΑ: …………………………………………………………………………………………..

Κεντρική κυβέρνηση: αποφασίζει για ……………………………………………………………………

Πολιτείες: αποφασίζουν για …………………………………………………………………………………

Νομοθετική εξουσία:


Εκτελεστική εξουσία:


Δικαστική εξουσία:

Ενότητα 1 - Ασκήσεις στην ανάπτυξη παραγράφων

Άσκηση: Αφού βρείτε τη θεματική περίοδο, τα σχόλια-λεπτομέρειες και την κατακλείδα (όπου υπάρχει), να βρείτε και με ποιους τρόπους αναπτύσσονται οι παράγραφοι που ακολουθούν:

Οι παραλογές είναι δημοτικά τραγούδια πολύστιχα και αφηγηματικά. Μοιάζουν δηλαδή με μικρά έπη, όπως και τα ακριτικά, με τη διαφορά όμως ότι δεν εξυμνούν ηρωικά κατορθώματα, αλλά αφηγούνται τις δραματικές κυρίως περιπέτειες της ανθρώπινης ζωής με τον τρόπο των παραμυθιών.

Τα τελευταία 20 χρόνια η αυτοματοποίηση έδειξε πως είναι ικανή να επιτελέσει κάθε παραγωγικό έργο. Όχι μόνο κάνει σχετικά απλές δουλειές, όπως η κατασκευή τμημάτων αυτοκινήτων ή ψυγείων, αλλά στοιχειοθετεί εφημερίδες, οδηγεί αυτόματα τα τρένα σύμφωνα με προκαθορισμένο πρόγραμμα και εξορύσσει το κάρβουνο που μας χρειάζεται. Άρχισε μάλιστα τελευταία να μας οργώνει τα χωράφια και να θερίζει τις σοδειές.

Τους αοιδούς τους διαδέχτηκαν οι ραψωδοί, οι οποίοι όμως είχαν αρκετές διαφορές από τους πρώτους. Οι ραψωδοί σε αντίθεση με τους αοιδούς δε δημιουργούσαν δικά τους έργα, αλλά απομνημόνευαν και απάγγελναν τα παλιότερα έπη και κυρίως τα ομηρικά. Ακόμη δεν τραγουδούσαν τα έπη συνοδεύοντας το τραγούδι τους με τη μουσική υπόκρουση της φόρμιγγας όπως παλιότερα οι αοιδοί, αλλά τα απάγγελναν με ρυθμό.

Παρότι τα δημοτικά τραγούδια παρουσιάζουν μεγάλο θεματικό πλούτο, μπορούμε ωστόσο να τα χωρίσουμε σε τρεις μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσουμε τα τραγούδια που αναφέρονται στις διάφορες εκδηλώσεις της ζωής (της αγάπης, νυφιάτικα, νανουρίσματα, παιδικά, κάλαντα, αποκριάτικα και άλλα εορταστικά, τραγούδια της ξενιτιάς, μοιρολόγια, γνωμικά, τραγούδια της δουλειάς. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα ιστορικά τραγούδια, δηλαδή αυτά που δημιουργήθηκαν εξαιτίας ενός ιστορικού γεγονότος, όπως είναι τα ακριτικά ή τα κλέφτικα. Στην Τρίτη κατηγορία τοποθετούμε τις παραλογές.

Οι παρέες συνομηλίκων αποτελούν εξαιρετικά σημαντικούς φορείς κοινωνικοποίησης των νέων. Μέσα από τις παρέες το παιδί κάνει τις πρώτες του προσπάθειες να δημιουργήσει έναν κόσμο όπου δεν θα υπάρχει ο αυστηρός έλεγχος των «μεγάλων», η συμπεριφορά του οργανώνεται και αποκτά κοινωνικό χαρακτήρα, δοκιμάζει νέες εμπειρίες, κοινές με τους φίλους του και πιθανόν διαφορετικές από τα πρότυπα της οικογένειας και του σχολείου. Τα παιδιά διαμορφώνουν μια νέα αντίληψη του «εμείς», μέσα από το παιχνίδι και τη συναναστροφή, μαθαίνουν να ανταγωνίζονται και να συμβιβάζονται, να υπολογίζουν τους άλλους, να παίζουν σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού.

Ενότητα 1 - Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου

Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι ανάπτυξης μιας παραγράφου είναι οι ακόλουθοι: α. με παραδείγματα, β. με σύγκριση και αντίθεση, γ. με διαίρεση, δ. με αιτιολόγηση, ε. με ορισμό, στ. με αίτια και αποτελέσματα, ζ. με αναλογία, η. με συνδυασμό τρόπων ανάπτυξης.
α. Ανάπτυξη με παραδείγματα
Ο πρώτος και βασικός τρόπος ανάπτυξης των λεπτομερειών μιας παραγράφου είναι η παρουσίαση στοιχείων-παραδειγμάτων από την Ιστορία ή από τη σύγχρονη κοινωνική-καθημερινή μας ζωή.
• Η ανάπτυξη με παραδείγματα είναι κατάλληλη όταν η θεματική περίοδος χρειάζεται διευκρινήσεις.
β. Σύγκριση και αντίθεση
Όταν πρόκειται να συγκρίνουμε δύο καταστάσεις, πρόσωπα, αντικείμενα, ιδέες κ.λπ., σημειώνουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές τους. Όταν αντιθέτουμε δύο πράγματα, έννοιες κ.λπ., τονίζουμε τις διαφορές τους.
• Η ανάπτυξη με σύγκριση και αντίθεση είναι κατάλληλη όταν η θεματική περίοδος μάς παρακινεί να βρούμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε πρόσωπα, τόπους κ.λπ.
γ. Διαίρεση
Μπορούμε να παρουσιάσουμε καλύτερα μια έννοια, αν τη διαιρέσουμε σε μικρότερα μέρη.
• Η ανάπτυξη με διαίρεση είναι κατάλληλη όταν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη έτσι που να αποκαλύπτει τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται ένα αντικείμενο, μια ιδέα κ.λπ.
δ. Αιτιολόγηση
Αιτιολογούμε μια θέση-άποψη χρησιμοποιώντας επιχειρήματα και άλλες αποδείξεις.
• Η αιτιολόγηση είναι η κατάλληλη μέθοδος ανάπτυξης της παραγράφου, όταν η θεματική πρόταση είναι διατυπωμένη έτσι ώστε να μας παρακινεί να ρωτήσουμε «Γιατί;».
ε. Ορισμός
Προσπαθούμε να ορίσουμε, δηλαδή να παρουσιάσουμε το περιεχόμενο μιας έννοιας. Για να γίνει πιο σαφής η παράγραφος, πρέπει στη συνέχεια να διασαφηνίσουμε τον ορισμό, κάνοντας χρήση των άλλων τρόπων ανάπτυξης (παραδείγματα, σύγκριση – αντίθεση κ.λπ.).
• Χρησιμοποιούμε ως τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου τον ορισμό, όταν η θεματική πρόταση μάς παρακινεί να ρωτήσουμε «Τι είναι;» ή «Τι εννοούμε με αυτό;».
στ. Συνδυασμός τρόπων ανάπτυξης
Συνήθως, όταν γράφουμε μια παράγραφο, χρησιμοποιούμε περισσότερους από έναν τρόπους ανάπτυξης (π.χ. ορισμό και αιτιολόγηση, διαίρεση και παραδείγματα κ.λπ.), ώστε να παρουσιάσουμε ή να διασαφηνίσουμε αυτό που θέλουμε να πούμε, όσο το δυνατόν πληρέστερα.

Ιλιάδα - Ορολογία έπους

Αδύνατο: εκφραστικός τρόπος που χρησιμοποιείται στην ομηρική ποίηση και στο δημοτικό τραγούδι, για να δηλώσει με έμφαση και παραστατικότητα ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι. Συνήθως ο ήρωας παραλληλίζει αυτό που δε θέλει να γίνει με κάτι που αντίκειται στους φυσικούς νόμους, π.χ. όρκος Αχιλλέα, ραψ. Α 234
Αναχρονισμός: Προβολή μιας συνήθειας της σύγχρονης με τον ποιητή εποχής σε παλαιότερη.
Ανθρωπομορφισμός: Η πίστη των αρχαίων ότι οι θεοί μπορούσαν να εμφανιστούν σ’ ένα θνητό, παίρνοντας τη μορφή ανθρώπου, κι ακόμη πως είχαν ανθρώπινη συμπεριφορά, συνήθειες ή ελαττώματα. Οι θεοί εμφανίζονται είτε με ενανθρώπιση (σαν άνθρωποι) είτε με επιφάνεια (με θαυμαστό τρόπο)
Αποστροφή: Σχήμα λόγου με έντονη συναισθηματική φόρτιση κατά το οποίο
ο ποιητής διακόπτει την τριτοπρόσωπη αφήγηση και απευθύνεται άμεσα σε κάποιον ήρωα, σε β’ πρόσωπο. Δείχνει έτσι τη συμπάθεια ή τη συμπόνια του για τα πάθη του, π.χ. ραψ. Π 744,787,812-813,843.
Αριστεία: Η ανάδειξη της ανδρείας ενός ήρωα κατά τη διάρκεια της μάχης με συνεχείς νικηφόρες μονομαχίες ή με κάποια ηρωική πράξη. Συνήθως ο ήρωας έχει και τη βοήθεια ενός θεού, που του δίνει μια ακατανίκητη ορμή, η οποία φαίνεται και στο έντρομο ύφος του αντιπάλου του.
Άστοχα ερωτήματα: Αυτά που, αν και έχουν περιεχόμενο πιθανό, αστοχούν στην επισήμανση της αλήθειας που ενδιαφέρει στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το πρόσωπο που απαντά αρνείται πρώτα μία-μία τις δυνατότητες που πρόβαλε εκείνος που ρώτησε και στο τέλος δίνει τη σωστή απάντηση. Με τη χρήση τους επιτυγχάνεται η επιβράδυνση της εξέλιξης του μύθου, π.χ. ραψ. Α 66-68.
Αφήγηση: Η εξιστόρηση ενός γεγονότος ή μιας ιστορίας.
Αφήγηση σε γ’ πρόσωπο: Ο ποιητής, ως παντογνώστης εξωτερικός αφηγητής, αφηγείται τα γεγονότα.
Αφήγηση σε α’ πρόσωπο: Οι ήρωες, ως εσωτερικοί αφηγητές, δίνουν ώθηση στην εξέλιξη της υπόθεσης.
Ένθετη αφήγηση: αφήγηση των ηρώων σε α’ πρόσωπο.
Αναδρομική αφήγηση: αφήγηση γεγονότων του παρελθόντος.
Χρονογραφική ή γραμμική αφήγηση: αφήγηση των γεγονότων στη χρονική σειρά τους.
Εκφραστικοί τρόποι (ή τυπικές φράσεις): Φράσεις που επαναλαμβάνονται ίδιες ή ελαφρώς παραλλαγμένες και μάλιστα σε συγκεκριμένες θέσεις μέσα στους στίχους. Υπάρχουν ρηματικοί και ονοματικοί εκφραστικοί τύποι. Οι πρώτοι έχουν ως πυρήνα ένα ρήμα ή μια μετοχή, π.χ. «Η Αθηνά τα μάτια λάμποντας» , ενώ οι δεύτεροι αποτελούνταν από ένα κύριο όνομα και ένα επίθετο ή μια περίφραση, π.χ. «Δίας ο νεφελοσυνάχτης».
Ειρωνεία (επική): Αφηγηματική τεχνική κατά την οποία ο ήρωας αγνοεί την αλήθεια ή δε γνωρίζει την τραγική θέση στην οποία βρίσκεται ή προς την οποία πηγαίνει, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να ενεργεί με τρόπο που θα του επιφέρει αρνητικές συνέπειες. Από την άλλη πλευρά οι ακροατές/αναγνώστες γνωρίζουν όλα αυτά και αγωνιούν για το μέλλον του ήρωα.
Επιβράδυνση: Αφηγηματική τεχνική με την οποία διακόπτεται ή αναβάλλεται η αφήγηση ενός γεγονότος και παρεμβάλλονται άλλα γεγονότα που δεν σχετίζονται άμεσα με το συγκεκριμένο σημείο της υπόθεσης. Με αυτόν τον τρόπο ενημερώνονται καλύτερα οι ακροατές/αναγνώστες για κάποια θέματα και επιπλέον κεντρίζεται το ενδιαφέρον τους για τη συνέχεια, π.χ. ραψ. Α, το ταξίδι του Δία στους Αιθίοπες.
Ήθος ή Ηθογράφηση προσώπων: Η περιγραφή και αξιολόγηση της συμπεριφοράς και της δράσης των ηρώων του έργου με βάση: α) τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τα λόγια και τις πράξεις των ηρώων, β) τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τους χαρακτηρισμούς που διατυπώνονται για εκείνους από τους άλλους ήρωες και γ) τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τους χαρακτηρισμούς που διατυπώνει για εκείνους ο ίδιος ο ποιητής, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο.
«Το θαυμαστό»: Το στοιχείο που ξεπερνάει τους φυσικούς και λογικούς νόμους, δηλαδή το υπερφυσικό.
Θεματικοί τύποι (ή τυπικές σκηνές ή τυπικά θέματα): Θέματα, ενέργειες, δραστηριότητες που επαναλαμβάνονται μέσα στο έπος με τις ίδιες περίπου λεπτομέρειες ή και τις ίδιες λέξεις ή φράσεις, π.χ. σκηνές φιλοξενίας, ικεσίας, κ.ά.
Νόμος των τριών: Τεχνική σύμφωνα με την οποία ο ποιητής κλιμακώνει την αφήγηση προχωρώντας από το λιγότερο σημαντικό θέμα στο πιο σπουδαίο, που βρίσκεται πάντα στην τρίτη θέση, π.χ. ραψ. Α 51-53
Παρομοίωση: Σχήμα λόγου με το οποίο κατανοούμε καλύτερα μια ιδιότητα ή πράξη κάνοντας σύγκριση ή συσχετισμό με κάτι πολύ γνωστό. Χρησιμοποιούμε συνήθως λέξεις όπως σαν, όπως, πώς, καθώς.
Όταν αναλύουμε μια παρομοίωση, προσδιορίζουμε: α) το αναφορικό μέρος, που είναι μια εικόνα η οποία αρχίζει με τα σαν, όπως, πώς, καθώς, β) το δεικτικό μέρος, που είναι η αφήγηση του έπους και αρχίζει με τις λέξεις έτσι, παρόμοια, και γ) τον κοινό όρο, δηλαδή το κοινό σημείο σύγκρισης, ανάμεσα στην εικόνα και την αφήγηση.
Περιγραφή: Η παρουσίαση ενός προσώπου, ενός τοπίου, μιας κατάστασης κ.λπ. με χρήση λεπτομερειών, εικόνων, επιθέτων κ.ά. Αντίθετα με την αφήγηση, πρόκειται για στατικό στοιχείο του κειμένου, δηλαδή όταν περιγράφουμε δεν εξελίσσεται η υπόθεση. Η περιγραφή ενός έργου τέχνης λέγεται έκφρασις, π.χ. η περιγραφή της ασπίδας του Αχιλλέα.
Προοίμιο: Η εισαγωγή, ο πρόλογος του έπους. Έχει τρία μέρη: α) επίκληση στη Μούσα, όπου ο ποιητής την καλεί να τον βοηθήσει να αφηγηθεί τα γεγονότα, β) διήγηση, όπου δίνεται περιληπτικά η υπόθεση του έπους, και γ) παράκληση, όπου ο ποιητής ζητεί από τη Μούσα να αρχίσει το ποίημά του από κάπου συγκεκριμένα.
Προοικονομία: Αφηγηματική τεχνική με την οποία ο ποιητής διαμορφώνει καταστάσεις ή βάζει τους ήρωες να μιλούν ή να ενεργούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να σχεδιάσει σε γενικές γραμμές την εξέλιξη του έργου και να προετοιμάζει τους αναγνώστες για γεγονότα που πρόκειται να ακολουθήσουν, π.χ. ραψ. Α 523
Τυπικός αριθμός: οι τυπικοί ομηρικοί αριθμοί είναι συνήθως πολλαπλάσια του 3
«Ύβρις-νέμεσις-τίσις»: ηθική αντίληψη σύμφωνα με την οποία όποιος ξεπερνά το μέτρο, τα επιτρεπτά όρια της ανθρώπινης φύσης, και συμπεριφέρεται προσβλητικά απέναντι σε θεούς και ανθρώπους, τότε λέμε ότι διαπράττει «ύβρη», η οποία προκαλεί τη «νέμεση», την οργή δηλαδή των θεών, και επέρχεται η «τίση», δηλαδή η τιμωρία του.

Υπό κατασκευή

Υπό κατασκευή

Υπό κατασκευή

Υπό κατασκευή

Κεφάλαιο Β - Ενότητα 3

Ο πολιτισμός που άνθισε στην Κρήτη την εποχή του Χαλκού
• Έφτασε σε πολύ υψηλό επίπεδο
• Ονομάστηκε μινωικός από το βασιλιά της Κνωσού Μίνωα
Οι Μινωίτες
• Αρχικά (αρχές 3ης χιλιετίας π.Χ.) οργανώνονται σε μικρούς οικισμούς
• Αργότερα έρχονται σε επαφή με το Αιγαίο και την Ανατολή
• Πλουτίζουν από το εμπόριο
Εμφάνιση των ανακτόρων
• Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος
• Καταστρέφονται αλλά ξαναχτίζονται (περίπου 1700 π.Χ.)
• Νέα ανάκτορα (1700 - 1450 π.Χ.)
Κοινά χαρακτηριστικά ανακτόρων
• Προσανατολισμός Βορρά - Νότου
• Μεγάλη ορθογώνια αυλή
• Πολυώροφα
• Έλλειψη οχύρωσης
• Κέντρα λατρείας και τεχνών
Μινωική γραφή
• Αρχικά ένα ιερογλυφικό σύστημα (δίσκος Φαιστού)
• Αργότερα Γραμμική Α
Οικονομική άνθιση της Κρήτης
• Κυριαρχούν στο Αιγαίο
• Έντονη εμπορική δραστηριότητα
Καταστροφή της Κρήτης
• Καταστροφή των ανακτόρων, ίσως από σεισμό
• Εισβολή των Μυκηναίων, η Κρήτη γίνεται μυκηναϊκή

ΧΡΟΝΟΣ ΓΕΓΟΝΟΣ
2000 π.Χ. Εμφάνιση των πρώτων ανακτόρων
1700 π.Χ. Καταστροφή των ανακτόρων
1700 π.Χ. Εμφάνιση γραφής
1700 - 1450 π.Χ. Νέα ανάκτορα
1450 π.Χ. Τα νέα ανάκτορα καταστρέφονται
1370 π.Χ. Οριστική καταστροφή ανακτόρου

Κεφάλαιο Β - Eνότητα 5

• Είναι ο πρώτος ελληνικός πολιτισμός
• Σπουδαία αρχιτεκτονικά δημιουργήματα
• Βασιλικοί τάφοι (αρχή μυκηναϊκού πολιτισμού)
• Ανάκτορα (Πύλος, Μυκήνες, Τίρυνθα κ.ά.)
• Κυκλώπειες οχυρώσεις
• Θολωτοί τάφοι

Ανάκτορα
• Χτισμένα σε λόφους
• Διοικητικά κέντρα
• Οι Μυκηναίοι αφομοίωσαν δημιουργικά τα μινωικά επιτεύγματα

Μινωικές επιρροές
• Τεχνολογικά Επιτεύγματα
• Μορφές τέχνης
• Ιδέα της γραφής

Διαφορές Μυκηναίων - Μινωιτών
• Μνημειακή αρχιτεκτονική (θολωτοί τάφοι, κυκλώπειες κατασκευές)

Οικονομία της μυκηναϊκής εποχής
• Οικονομική βάση των κρατών ήταν η γεωργία και η κτηνοτροφία
• Βιοτεχνική παραγωγή στα ανάκτορα
• Σπουδαίοι κλάδοι ήταν η ναυτιλία και το εμπόριο

Κοινά στοιχεία των μυκηναϊκών φύλων
• Η κοινή γραφή (Γραμμική Β)
• Ομοιομορφία στους θεσμούς και στην οργάνωση

Κοινωνική διαστρωμάτωση
• Άναξ (ο βασιλιάς), στην κορυφή της πυραμίδας
• Αυλικοί και αξιωματούχοι
• Ιερατείο
• Γεωργοί, κτηνοτρόφοι, τεχνίτες
• Δούλοι

Κεφάλαιο Γ - Ενότητα 1

Τα χρόνια 1100 - 950 π.Χ. είναι περίοδος κρίσης
• Ο πληθυσμός μειώνεται πολύ
• Οπισθοχώρηση της οικονομικής ζωής
• Εξαφάνιση κεντρικής εξουσίας
• Βάση της οργάνωσης ο οίκος, η ομάδα
• Μετά το 950 π.Χ. η κατάσταση βελτιώνεται

Διαμορφώνονται οριστικά τα εδάφη που κατέχουν τα ελληνικά φύλα
• Οι Δωριείς κατοικούν στο νότο και σε ορισμένες από τις Κυκλάδες
• Οι Θεσσαλοί εγκαθίστανται στη Θεσσαλία
• Οι Βοιωτοί στη Βοιωτία
• Οι Αιολείς στο Α. Αιγαίο και στη Μ. Ασία
• Οι Ίωνες της Β. Πελοποννήσου στην Αττική, Εύβοια, Κυκλάδες
• Διαμορφώνεται το φυλετικό κράτος με αρχηγό το βασιλιά

Αιτίες Πρώτου αποικισμού
• Στενότητα χώρου
• Οικονομική δυσπραγία
• Γενικότερη ανασφάλεια

Στην περιοχή της Μ. Ασίας
• Οι Αιολείς εγκαθίστανται στη βόρεια ακτή
• Οι Ίωνες στο κέντρο
• Οι Δωριείς στη νότια ακτή

Κατά την εποχή αυτή (10ος - 8ος αι. π.Χ.)
• Οι Έλληνες ενδιαφέρονται για το παρελθόν τους
• Ο βασιλιάς έχει περιορισμένη εξουσία
• Η εξουσία τους στηρίζεται στις επιδρομές και στη διανομή της λείας


Σας ευχαριστούμε για την επίσκεψη σας.